Kuru Soğan Nasıl Ekilir? 1 Dönüme Arpacık Ekimi Maliyeti

Kuru soğan yetiştiriciliği rehberinde tarla hazırlığı, ekim, sulama, gübreleme, ilaçlama (varsa) hasat, satış aşamalarını detaylandırdık.

İki yıllık bitki olan Soğan ilk yılda yumru, ikinci yılda tohum oluşur. Soğan senede bir kez ekilir. Ülkemizde hasatı Eylül- Ekim aylarında yapılır. Tüm yıl tüketimi olacağından stoklanmak zorundadır. Ülkemizde aylık soğan tüketimi 200 bin ton civarındadır. Depolarda ise 1,5 tonun üzerinde soğan vardır. Tüketimi çok fazla olan ve ülkemizde ihraç edilen ürünler arasında yer alan soğan yetiştiriciliğinde hangi aşamalardan geçiliyor, ekim, hasat zamanı gibi tüm konuları rehberden görebilirsiniz.

Kuru Soğan Yetiştiriciliğinde Tarla Hazırlığı Nasıl Yapılır?

Doğrudan tohum yöntemi ekonomik bakımdan en uygun olan yöntemdir ve makineli tarıma uygun olması bu ekimin daha çok tercih edilmesini sağlar. Doğrudan ekim yapılacaksa tarlada ki toprağında çok iyi hazırlanması gerekmektedir.

Sonbahar ayında doğrudan ekim yapılacaksa ekim toprağa 15 ila 20 cm derinlikte işlenmelidir. İşleme öncesinde ise dekara yani dönüm başına 2 ila 4 ton yanmış ahır gübresi atılmalıdır. Kosgebkredisi.com Ekim öncesinde toprak tava gelir gelmez yüzlek işlenmelidir.

Kuru Soğan Yetiştirilme Teknikleri Nelerdir?

Soğan yetiştiriciliğinde 3 teknik vardır ve soğan yetiştiriciliği üç şekilde yapılır. Kuru soğan yetiştirilme teknikleri aşağıdaki gibidir:

1. Doğrudan tohum ekimi: aynı vegetasyon periyodunda 5-6 aylık bir dönemde soğan başları elde edilir.
2. Kıska (arpacık) ile yapılan ekim: Arpacık çeşidi ile yapılan yetiştiricilikte 1. yıl arpacıklar elde edilir. 2. yıl bu arpacıklar ekilerek baş elde edilir.
3. Kuru soğan fidesiyle yapılan yetiştiricilik: Bunda yetiştirilme süresi tohum ekimi gibi aynı yöntemle yapılır. Ekildiği yıl baş elde edilir.

Kuru Soğan Tohumu Nasıl Ekilir?

Kuru soğan ekimi şu şekilde yapılmaktadır:

• İlk önce tarlada toprak kültivatör, tırmık ile iyice parçalanmalıdır.
• Parçalanan toprak sonra bastırılır ve hemen tohum ekilir.
• Ekim sırasında 500 gr/da soğan tohumu kullanılır. Eğer Pnömatik mibzerle ekim yapılacaksa bu durumda 200 gr/da soğan tohumu kullanılmaktadır.
• Ekim için hava sıcaklığı ve toprak sıcaklığı istenen düzeyde olmalıdır. Kuru soğan ekiminde toprak sıcaklığının 10-12 ºC olması gerekmektedir.
• Ekim yapılırken bitki sıra aralığı 20-30 cm olmalıdır.
• Yaş soğan da sıra üzeri mesafe 2-3 cm, iri çeşitlerde 5 cm olmalıdır.
• Kuru soğanda sıralar üzeri için ise 5-7 cm aralığı olmalıdır.
• Soğan tohumunun ekim derinliği 0,5 -1cm arasında olmalıdır.
• Bitkiler 10 cm yüksekliğe geldiğinde sıra üzeri mesafeyi ayarlamak için elle seyreltme yapılır.
• Yabancı otlara ve zararlılara karşı da kimyasal ve geleneksel ilaçlı mücadele yapılmalıdır.

Tarlada soğan üretmek için 2 farklı ekim/dikim yöntemi uygulanmaktadır. Tarlada soğan yetiştirmek için ekim dikim yöntemleri şu şekildedir:

1. Soğan tohumun doğrudan doğruya tarlaya ekmek bu şekilde başsoğan yetiştirilmek:
2. Önce tohumlardan arpacık denilen küçük soğanların elde edilerek bunların tarlaya dikilmesi yöntemiyle başsoğan yetiştirilmesi.

Doğrudan soğan tohumunu toprağa ekerek başsoğan yetiştirmek için ekim şu şekilde yapılmalıdır.

• Tarlaya doğruda tohum ekerek başsoğan elde etmek için 30 cm aralıklı açtığınız çizgilere soğan tohumlarını mibzerle ekin.
• Seyreltme işlemi de yapılacağından toprağa bolca tohum atılır.
• Tarlaya dekara 2 kg tohum atılmalıdır
• Ekilen tohumlar çimlenip fideler çıkmaya başladığında hemen 15 gün içinnde yabancı otlar temizlenmelidir. Yabancı otları temizlemek için yapılacak çapa ilk 15 gün içinde yapılır. Bu işlemden sonra 3 yada 4 hafta sonra da ikinci çapa yapılır
• Bitkilerin iriliğine göre 6-10 cm aralık bırakılarak seyreltme işlemi yapılır.
• Tohum ekim zamanı bölgenin iklim şartları ve çeşitlerin erkencilik yetenekleri gözönünne alınarak tespit edilir.
• Doğrudan toprağa tohum ekim zamanı genellikle Şubat ve Mart aylarıdır. Bu aylarda ekilen tohumlar iklim şartlarına göre Temmuz ve Eylül aylarında hasat olgunluğuna varılır.

Arpacık denilen küçük soğanların tarlaya dikilmesi yöntemiyle yapılacak ekim şu şekilde olmalıdır:

• Arpacık soğanlarını yetiştirmek için toprağa 1.20 ila 1.5 metre genişliğinde ve 3.5 metre uzunluğunda, zeminden ise 15-20 cm yükseklikte masuralar hazırlanmalıdır.
• Tahta adı verilen geniş masuralar yardımıyla tohumlar metrekareye 5 gram olacak şekilde tahta üzerinde sırasıra ve serpme yöntemiyle ekilir.
• Ekim zamanı ise yine toprak ve iklim şartlarıve yılın mevsimsel geçişine göre Şubat ve Mart aylarında yapılır.
• Ekim yapıldıktan sonra ekilen tohumların üstüne ince bir tabaka halinde harç örtülür. Tırmık aracılığıyla tohumlar toprağa aktarılır ve hafif bir şekilde bastırılır.
• Bu işlemden sonra süzgeçli kovalar ile sulama yapılır.
• Ekilen tohumlar 10-15 gün içinde çimlenip yüzeye çıkar.
• Tüm koşulların uygun olması halinde tohumların ekiminde 5-6 ay sonra arpacık soğanlar olgunlaşacaktır.
• Arpacık soğan ekimi tamamlandıktan sonra toprak nemli tutulmalıdır. Bunun için ya şeffaf bir naylon streç film ile ya da fısfıs yardımıyla toprak nemlendirilmelidir.
• Bu bitkilerin erken gelişme evresinde serin hava olması lazımdır.
• Baş bağlama ve başın büyümesi için de sıcaklık oranın yüksek olması gerekmektedir.
• Bitkinin erken gelişme devresinde havanın 12.8 ºC derece olması gereklidir.
• Baş bağlamaya başladığı zaman sıcaklığın 21 ºC olması
• Başın olgunlaşması için 24-27 ºC optimum sıcaklıklar istenir.
• Soğan bitkisi eksi 8 ila eksi 10 ºC sıcaklıklara kadar dayanıklıdır.

Kuru soğan yetişme aşamalarının yanında arpanın, buğdayın, mısırın ve patatesin de nasıl ekildiğini, sulandığını, gübrelendiğini ve hasat edildiğini merak ediyorsanız içeriklerimize göz atabilirsiniz.

Kuru Soğan Yetiştiriciliğinde Ekim Zamanı Tarihleri

Tohum ekimi tarihleri ülkemizde her bölgede farklıdır.

• Akdeniz bölgesinde soğan tohum ekim tarihi 15 Ağustos tan başlayarak 15 ekime kadar olan ara dönemdir.
• Kısa gün soğan çeşitleri için en uygun tohum ekim zamanı; 10 Eylül – 10 Ekim tarihleri arasındadır.
• Soğan tohumu ekimi genellikle ilkbahar, sonbahar ve yaz ayları içindeki aylarda tavsiye edilmektedir.

Kuru Soğan Gübreleme

Kuru soğan yetiştiriciliğinde dönüm başından 4-6 ton baş soğan elde edebilmek için gerekli gübreleme işleminin yapılması gerekiyor.

Dekardan 4-6 ton baş soğan alabilmek için yapılması gerekenler aşağıdaki gibidir:

• Dekara 10 kg saf fosfor
• Dekara 15 kg saf azot
• Dekara 15 kg saf potasyum gereklidir.

Fosforun tümü, azot ile potasyumun 1/3’ü ekimde taban gübresi olarak verilir.

Geriye kalan azot ve potasyumlu gübrelerin bir kısmı ekimden 1 ay sonra, diğer kısmı da baş oluşturma döneminde verilir. Gübrelemede azotun fazla kullanılması iriliği artırır. Ancak soğanın içi fazla azot kullanımında kof olur, dayanıklılığı azalır ve geççiliğe neden olur.

Bakım İşleri

Soğan bakımında dikimden başlayıp 10 ila 15 cm lere gelinceye kadar ot alma ve toprağı kabartmak için ilk çapanın yapılması lazımdır. Tabi çapa bitkinin gelişim durumuna bakılarak 3 ya da 4 kez tekrarlanabilir. Çapa işleminin yanında kuru soğan sulama sayısının da ne kadar olduğuna bakarsak:

Kuru Soğan Sulama

Kuru soğan kaç kez sulanmalıdır. Bakalım. Soğan en çok, baş bağlamadan olgunlaşmaya kadar geçen sürede suya ihtiyaç duymaktadır. Bu kritik devrede soğanlar, tam olgunluğa varıncaya kadar haftada bir kez sulanmalıdır. İki sulama arasındaki süre; toprak bünye ve iklim şartlarına bağlı olarak az çok ufak değişiklikler gösterebilir. Fazla sulama yapıldığında soğan köklerinde çürümeler oluşacağından burada da ölçüyü kaçırmamak, yaklaşık 2 günde 1 olacak şekilde, sprey şişeyle sulama yapmak yeterli olacaktır.

Soğan yetiştiriciliğinde vegetasyon dönemi içinde yeterli yağış varsa (450-500 mm) sulamadan da yetiştirilebilir. Aksi halde sulama yapılmalıdır. En uygun sulama yöntemi yağmurlamadır. 1-2 sulama yeterlidir. Baş olgunlaştırma döneminde sulama yapılmamalıdır.

Kuru Soğan da Hasat Zamanı Güncel Tarihler

Çeşitli bölgelere ekim zamanı değişse de tarihler şu şekildedir:

• Kısa gün soğan çeşitlerinde 10 Eylül- 10 Ekim tarihleri en uygun ekim zamanıdır.
• Orta gün ve uzun gün soğan çeşitlerinde tohum ekim zamanı ise Ocak-Mart ayları arasında Tarım Takvimine göre gerçekleştirilmelidir.

Bu aylarda ekimi yapılan kuru soğan söküm zamanı gelişimini gözle tamamladığı görüldükten sonra başlar. Kuru soğan üretiminde verimin artırılması için hasat öncesi yaklaşık 1-1,5 ay öncesinde sulama kesilmesi gerekmektedir.

Hasat sürecinde kuru baş soğanlar belli bir büyüklüğü alıp yaprakları sararmaya başladığında hasat zamanının geldiğini gösterir ve üst kısmı kırılarak yatırılıp yaklaşık 15-20 gün beklenir. Sonrasında baş soğanların dış yaprakları tamamen kuruduktan sonra soğanlar elle sökülüp çıkarılır.

Hasat yapılırken soğanlar hemen tarladan toplanmaz , Çıkarılan soğanlar toprak yüzünde 5-10 gün tutarak güneşte kurutulmalıdır.

Hasat şekli aşağıdaki gibidir:

• Soğanın tarladan sökümü elle çapa kullanılarak yapılır.
• Topraktan çıkarılarak hasat yapılan kuru soğanların üst kuru sarı sapları kopartılır.
• Eğer turfanda soğan pazarlanacaksa soğanlarda kurutma yapılmamalıdır.

İlaçlama Dönemi

Soğan da çeşitli hastalık ve zararlı da görülebilmektedir. Bunun için gerekli ilaçlama işlemlerinin yapılması verim için oldukça önemlidir.

• Soğadan görülen hastalıklar: Mildiyö, soğan sürme hastalığı.
• Soğanda görülen zararlılar ise : Soğan sineği, soğan sap nematodu

Hastalık ve zararlılarla mücadelede bilgi almak için mutlaka bağlı olduğunuz İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerine müracaat ederek tüm detayları öğrenmeniz gerekmektedir.