1 Dönüm Yere Kaç Tane Çay Fidesi Dikilir? Uzmanından Bilgi

Türkiye’de çay yetiştiriciliği nemli iklimlerde yapılmaktadır. Çay yetiştiriciliği rehberimiz üzerinden çayın tarla hazırlığı, ekim aşaması, sulama ve gübreleme, kurutma aşamalarını öğrenebilir, hasat zamanı ve satış aşamaları kilo başına ne kadar? Tüm bilgileri alabilirsiniz.

Çay Nerede Yetişir?

Çay Türkiye’nin en önemli üreticilerden olduğu bir ekindir. Türkiye’de birinci sınıf çay bölgesi Gürcistan sınırından Trabzon’un Araklı-Karadere, Rize, Artvin sınırına kadar uzanır. Karadeniz kıyı şeridi ve 30 km kadar içerisinde, rakımı 1000 metreye kadar olan alanlara birinci sınıf çay bölgesi denir. Doğu Karadeniz bölgesi ise çayın iklime ve toprağa uyumu sebebi ile ülkemizin çay yetiştirilen alanı olarak kabul edilmektedir.

Çay Nasıl Yetiştirilir?

Çay yetiştiriciliği yapmak isteyenler aşağıda sıralamış olduğumuz maddeleri inceleyerek çay nasıl yetiştirilir bilgi edinebilir. Çay yetiştirme yöntemleri ise şu şekildedir:

• Çay, bölgesel olarak uygun şartlar sağlanmadığında verim vermeyen bir bitkidir.
• Yağışın bol olduğu, iklimin sıcak olduğu bölgeler çay için ideal görünmektedir.
• Yıllık sıcaklık ortalaması 14 derecenin altına düşmeden, yağışın 2000 mm’den az olmaması, yağmurun ise aylara düzenli dağılımı çay üretimini ve verimini desteklemektedir.
• Çay yetiştirmek için nemin en az %70 olması şarttır.
• Çay ekilen yerde sıcaklığın 0’ın altına düşmemesi ve 5 derecenin altında olmaması gerekir.
• Üst sıcaktık limiti ise 30-40 derece olarak belirtilmiştir.
• Çay yetiştirilecek toprağın pH düzeyinin 4.5 ile 5.8 arasında olması gerekir.
• pH uyumu sonrası yamaçların yani eğimli arazilerin bulunduğu terasların oluşturulması gerekmektedir.
• Teras yüzeyinden drenaj sağlanabilmesi için eğitim verilmesi ve kanal yapılması gerekir.
• Genişliği 1-1.2 m arasında olabilir.
• Ardından hazırlanan alanlara yanmış çiftlik gübresi atılır.
• Sıra arası ise 100 ile 120 cm arasında sıra üzeri 25 ile 40 cm arasında olmalıdır.
• Dikimden ortalama 4 yıl sonra ürün alınmaya başlanır.
• Çayın en verimli olduğu dönem ise 8 ve 10. yaşıdır.

Çay yetiştiriciliği ekim, dikim ve hasat gibi dönemlerine dair zirai faaliyetlerin detaylarını tarım takvimi içeriğinden de öğrenebilirsiniz.

Çay Ne Zaman Ekilir?

Çay ekimi için sonbahar aylarını tercih etmek gerekir. Çay sonbaharda ekilir, kışın yetiştirilir ve ilkbahar ve yaz aylarında hasat edilir.

Pirinç yetiştiriciliği rehberi ve Ayçiçeği yetiştiriciliği hakkındaki tüm aşamaları görebilir ve bilgi alabilirsiniz.

1 dönüm yere kaç tane çay Fidesi dikilir?

1 dönüm yere kaç tane çay Fidesi dikileceği şöyle hesaplanır. Bitkiler yaklaşık bir metre aralıklar ile satırlar halinde ekilmelidir. Çalıların genç tutulması ve toplayıcılar için uygun yükseklikte olması için ise her 4 yılda bir budanarak temizlenmesi gerekmektedir.

Çay Yetiştiriciliği Tarla Hazırlığı Hasat ve Toplama

Çay bitkisi budama ve bahçe temizliği aynı dönemde gerçekleştirilir. Ot temizliği ve gübreleme için ise Mayıs, Haziran ayları idealdir. Çay hasat zamanı iklim şartlarına göre değişiklik göstermektedir. Büyüme döneminde 7 ile 12 günde bir hasat yapılmalıdır. Çay hasadı kosgebkredisi.com yapacak kişilerin hasat zamanını doğru tayin etmeleri gerekmektedir.

Hasat sonucu elde edilen çay yaprakları işlenmek üzere fabrikaya gönderilir. Çay hasadında kendi kendine çalışan, elle çalışan makineler ve makaslar kullanılmaktadır. Elle hasadın çayın kalitesini korumak olduğu bilinirken, bilmelisiniz ki makineli ve makaslı hasat çok daha hızlı toplanır.

Çay Hasadı Ne Zaman ve Nasıl Yapılır?

Hasat zamanı iklim şartlarına göre farklılık gösterir. Büyüme döneminde ise 7 ile 12 günde bir hasat yapılabilir. Çay hasadı yapan kişilerin hasat zamanını doğru bir şekilde ayarlayarak yapması gerekir. Hasat sonucu elde edilen çay yaprakları fabrikalara giderek işlenir.

Elle hasat ve makine hasadının farkları aşağıdaki gibidir:

• Elle hasat yapılırsa istenen kaliteye ulaşılabilir.
• Yaprak seçimi hassas bir şekilde gerçekleştiriliyor. 
• Elle toplanan yapraklarda antioksidan etki daha yüksek olur. 
• Elle toplama daha yavaş, makineli hasat daha hızlı yapılır.
• Makinelerin hepsi her bahçeye uygun olmayabilir fiziki şartlara göre makine seçimi yapmak gerekmektedir. 
• Elle hasadın işçi maliyeti daha yüksektir. 
• Makineli hasatta kuru yada kart yapraklar araya karışabilir.
• Sürgünlerin 2.5 – 3.5 yapraklı kısımları hasat edilir.
• Makineli hasat maliyetler hesaplandığında daha uygun fiyatlara mal olmaktadır. 
• Çay hasadında işlemeye uygun çay yaprakları ile tomurcuk kısmı toplanır.
• Ülkemizde çay üç sürgünde hasat edilmektedir.

Çay hasadında dikkat edilmesi gerekenler aşağıdaki gibidir:

• Yolarak ve sıyırarak toplama yapılmaması
• Çay yapraklarının gölge bir yerde biriktirilmesi
• Çay yaprakları ve tomurcuğunun kıvrılıp kırılmaması
• Hızla (en fazla 6 saat içinde) alım yerine ulaştırılması gerekmektedir. 
• Çay yapraklarının fabrikaya teslimi yapılana kadar toprak ve gübre ile temas etmemesi gerekmektedir. 
• Yaprakların sıkıştırılmaması, uygun büyüklükteki ekipmanlarla taşınması, zarar görmemesi gerekmektedir.

Çay Ne Zaman Toplanır?

Çay 3 sürgün aşamada toplanır. Bu aşamalar aşağıdaki gibidir:

• 1. Sürgün: Mayıs-Haziran
• 2. Sürgün: Temmuz-Ağustos
• 3. Sürgün: Eylül- Ekim aylarında yapılır. Bazı yıllarda iklim koşulları uygun olduğunda 4.hasat da yapılabilir.

Çayın Gübrelenme Dönemi Ne Zamandır?

Çayın gübrelenme dönemi ve yöntemleri aşağıdaki gibidir:

• Çay gübresi için çaylıklara 3-4 senede bir, dekar başına 3 ton ahır gübresi verilebilir.
• Ahır gübresi çaylık alanı budamadan önce verilmelidir.
• Gübrelemeden evvel yabani otlar temizlenmelidir.
• Budanan çaylıklara Mart ve Nisan ayında, diğer çaylıklara Kasım – Aralık aylarında gübre verilmelidir.
• Gübre çay ocaklarının arasına taç iz düşümü dikkate alınarak eşit ve hafif çapa yapılarak toprağa karıştırılarak yapılmalıdır.
• Yapılacak çapanın derinliği 5 cm’yi geçmemelidir.
• Kimyasal gübreler çaylıklara toprak yüzeyine düzgün bir şekilde serpilerek yaydırılır.
• Düz alanlarda kurulu çaylık alanlarda gübreler daire şeklinde bitki etrafına serilerek dağıtılmalıdır.
• Dar teras yapılmış alanlardaki çaylıklarda ise gübreler, terasın iç ya da yukarı kısmına serilerek yapılmalıdır.
• Gübreler çaylıkların üzerine direk olarak serpilerek verilmez.
• Çay alanına birden fazla mevsim içinde dağıtarak gübre vermelidir.
  • Birinci gübre, ürün miktarını artırmak için mevsim başı Şubat ve Mart aylarında,
  • İkincisi, Mayıs ayında ocakları kuvvetlendirmek için
  • Üçüncüsü ise Eylül ve Ekimde verilmeli
  • Ürün artışı için ise Temmuzda verilmelidir.

Çay Yetiştiriciliğinde Budama

Ürün verimi düşmüş, çalılaşmış çaylıkların eski gücünü yeniden kazanması, yeni sürgünler gelişmesi ve ürün kalitesinin verimli hale gelmesi için budama yapılmalıdır. Budama 4 şekilde yapılmaktadır.

Çay bitkisinde budama çeşitleri aşağıdaki gibidir:

1. Şekil Budaması
2. Gençleştirme Budaması
3. Ürün Budaması
4. Çırpma (Tabla Düzeltme) olarak budanabilir.

Çay Kurutma İşlemi

Çay yapraklarının nem oranının %70’e kadar indirilmesine kurutma işlemi denmektedir. Çay yaprakları teknelerde tel ağ üzerine serilmektedir. Yaprakların arasında hava sirkülasyonu olması ve nemin uzaklaşması sağlanır. Bu işlem yaklaşık olarak 12 ile 17 saat arasında sürmektedir. Kurutma işlemi tamamlandıktan sonra yapraklar yumuşak ve esnek bir hal alır. Bu sayede yapraklar kolayca yuvarlanır.

Çay Yetiştiriciliği Oksidasyon Aşaması (Fermantasyon)

Çay yetiştiriciliği oksidasyon aşaması şu şekildedir:

• Yuvarlanma işlemi tamamladığında çay tekneler içine konulur veya masa üzerine yayılır.
• İçerde enzimler vasıtası ile çay yaprağı hava ile temasa geçer.
• Okside olmaya başlar.
• Bu olay çayın tadını, kuvvetini ve rengini oluşturur.
• Bu işlem esnasında çay yaprağı yeşilden kahveye sonrasında koyu kahveye dönüşür.
• Bu dönem çayın son tası için son derece kritiktir.
• Uzun süre tutulur ise tadı bozulur.
• Oksidan yarım saat ile 2 saat arasında gerçekleşir. Bu işlem sabit olarak termometre ile gözlenir.
• Daha sonra çay kurutma aşamasının son basamağına gelir.
• Uzun süreli oksidasyon daha koyu renkli çay oluşumuna neden olur.

Çay Yetiştiriciliği ve Satış Fiyatları Güncel

Yaş çay alım fiyatının kilo başına 6,70 TL olduğu belirtilmiştir. Yaş çay destekleme fiyatı ise kilogram başına 30 kuruştur.