Devletten Hazine Arazisi Nasıl Kiralanır? (Başvuru Şartları)

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının hazırladığı hazine taşınmazlarının topraksız ve yeterli toprağı olmayan çiftçilere kiralanmasına ilişkin ”Milli Emlak Tebliği” 16 Eylül 2020 tarihli Resmi Gazete‘ de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Karar kapsamında artık hazineye ait tarım arazileri, 10 yıl süreyle topraksız ve yeterli toprağı olmayan çiftçilere tahsis edilecek.

Tarım arazilerinin ilk yıl kira bedeli, taşınmazın rayiç bedelinin yüzde 1,5’u olarak belirlendi. Tebliğ kapsamında 60 dönümden az topraksız veya yeterli toprağı olmayan çiftçilere 60 dönüme kadar hazine taşınmazı kiralanacak.

Devletten Hazine Arazisi Nasıl Kiralanır?

Devlet geçen yıl Milli Tarım Projesi gibi, ekonomiye katkı sağlayacak projelerde kullanılmak üzere, hazine arazilerini kullanıma açtı. Devletten hazine arazisinin kiralamak isteyen yatırımcı ve girişimcilerin, şahıslardan arazi kiralarken uyguladıkları prosedürlerden daha fazlasını uygulamaları ve Devletle mevzuat hükümlerine göre bir anlaşma yapmaları gerekiyor. Geçen yıl yeni bir proje ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarımsal arazilerin 10 yıllığına kiralanmasına karar verdi. Bu projeden birçok çiftçimiz yararlanabiliyor.

İlk etapta Konya, Aksaray, Kütahya, Samsun, Eskişehir, Afyonkarahisar’da toplam 41,5 milyon m²’lik tarım arazisinin üretime açılacağı projede çiftçilerimiz 60 dönüme kadar hazine taşınmazı kiralayabilecek. İlk yıl kira bedelleri ise taşınmazın rayiç bedelinin yüzde 1,5’i olacak.

Nüfusa kayıtlı oldukları veya ikamet ettikleri köy ve mahallelerde bulunan hazineye ait tarım arazilerini kiralayabilecek çiftçilerimiz, yükümlülüklerini yerine getirmeleri ve talep etmeleri durumunda yeniden belirlenen bedel üzerinden kira sürelerini 10 yıl daha uzatabilecek.

Koronavirüs salgını nedeniyle alınan tedbirler kapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, “2/B ve tarım arazileri satışında 46 bin 500 hak sahibinin nisan, mayıs, hazirana ait 156 milyon liralık borcunu 3 ay süreyle erteliyoruz.” açıklamasını yaptı.

Kurum,”Hazineye ait tarım arazilerini tarım/hayvancılık amaçlı kullanan 18 bin çiftçinin 43 milyon liralık ecrimisil ödemeleri 3 ay süreyle ertelendi.” ifadelerini kullandı.

MİLLİ TARIM VE HAZİNE ARAZİLERİNİN KİRALANMASI

Milli Tarım Projesi kapsamında geçen yıl havza bazlı üretim modeline geçildi. Bu kapsamda, Devlet, Türkiye’nin verimli topraklarının daha kapsamlı kullanılabilmesi ve çiftçinin ihtiyacına göre değil, ülkenin ihtiyacına göre ekim modeli belirlenmesinin önünü açtık. Devlet, ülkemizi bölge bölge sınıflandırdı ve hangi ilde, hangi ilçede hangi çiftçinin ne ekeceğine karar verebilecek seviyeye geldi.  Tarım ve Hayvancılık amacıyla Devlete ait tarımsal arazilerinin kiralanması için gerekli şartlar şunlardır;

• T.C. vatandaşı olmak,
• Çiftçi olmak,
• Aile başkanı olmak,
• En az üç yıldan beri sürekli olarak o köyde ya da beldede ikamet etmek (Ancak, 2510 sayılı İskân Kanunu ile ek ve değişikliklerine göre tarımsal yerleşime tabi tutulanlar da üç yıllık oturma şartı aranmaz),
• Topraksız veya yeterli toprağı olmamak.

Bu şartları taşıyan çiftçilerimiz hazine arazilerinin ekilmesi için Maliye Bakanlığının Milli Emlak Genel Tebliği hükümlerine göre başvuruda bulunabilirler. Devletten Hazine Arazisi kiralamak isteyen birden fazla çiftçi veya üretici olduğunda ise aşağıda ki kriterleri taşıyan çiftçilere kiralamada öncelik verilmektedir.

• Kendisinin veya ailesi üyelerinin hiç toprağı olmayanlar.
• Yeterli toprağı olmayanlar.
• Topraksız veya yeterli toprağı olmayıp en az üç yıldan beri kiracılık, ortakçılık veya tarım işçiliği yapanlar.

Devlet arazilerinin kiraya verilmesi hakkında ki tebliğname gereğince sadece tarım ve hayvancılık için değil, aşağıda belirtilen alanların da kiralanması söz konusudur. Bu alanlar;

• Milli Eğitim Bakanlığına Tahsisli Ve Bu Bakanlığa Bağlı Okul Ve Kurumlardaki Kantin, Açık Alan, Salon Ve Benzeri Yerler
• Ağaçlandırma İşlemleri
• Yüksek Öğretim Kurumlarına Tahsisli Taşınmazlar,
•  Kültür Ve Turizm Bakanlığına Tahsisli Olup Döner Sermaye Hizmetlerinde Kullanılan Taşınmazlar,
•  Balıkçı Barınakları
•  Kıyı Kanunu Kapsamına Giren Yerler
• Hazinenin El birliği veya paylı mülkiyetinde bulunan taşınmazlar olarak sıralanabilir.

Bu kapsamda Devlet arazilerinin kiralanmasında, kiralanmak isteyen arazinin sektörüne ve özelliklerine göre, tebliğname hükümlerine göre hareket edilecektir. Kiralamak isteyen vatandaş, kiralık arazi şartnamesi formundan başlamak üzere, projelendireceği her alan için gerekli evrakları tanzim etmelidir. Arazi fiyatları kiralama usulünden sonra belirtilecektir. Devletten Hazine arazisi kiralama 4 farklı şekilde gerçekleşmektedir. Bunlar sırasıyla;

• 10 Yıl Sonunda Tekrar Kiralama veya Satın Alma Olanağı
• 10 Yıla Kadar Kiralama
• Bedelinin Yarısı
• Cari Yıl İzinsiz Kullanma
• Doğrudan Kiralama
• Kiralama Süresi

41,5 Milyon Metrekare Hazine Arazisi Kiraya Verilecek

Tarım ve Orman Bakanlığı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı işbirliğinde çiftçilere destek olmak ve yerli üretimi arttırmak adına çalışmalar yapılmaya başlandı. Süs bitkileri, aromatik bitkiler, hayvancılık ve ağaçlandırma gibi çalışmaların yapılması adına 41,5 milyon metrekare hazine arazisinin uygun şartlarda 60 dönüme kadar arazinin kiraya verileceği bildirildi. Verilen karar neticesinde badem, ceviz, zeytin ve Antep fıstığı başta gelmek üzere kızılçam, okaliptüs, fıstıkçamı, köknar, ladin, sedir, akasya, kavak gibi bitki çeşitlerinin yetiştirilmesinin sağlanması amacı ile Hazine üzerinde kiralama bedeli olarak bir dönüm başına senelik 6 TL 75 kuruş ödeme alınacak ve 10 seneye kadar ağaçlandırma işlemine izin verileceği bildirildi.

                     =>Bitki yetiştiriciliği için 12,7 milyon metre kare,

                     =>Hayvancılık yetiştiriciliği için ise 29 milyon metre kare alan kiraya verilecektir.

Hazine taşınmazları ile ilgili verilen yeni düzenlemelere göre araziler uzun yıllık bitkiler için 10 sene, tek senelik bitkiler için 5 seneye kadar kiraya verilebilecek. Hazırlanan proje üzerine ilk zamanda başta zeytin, ceviz, badem, Antep fıstığı olmak üzere Konya, Aksaray, Kütahya, Samsun, Eskişehir, Afyonkarahisar 5 ilde kiralama işlemi gerçekleştirilecek.

Süs bitkileri, tıbbi ve aromatik bitkiler olarak bilinen adaçayı, gül, kekik, lavanta gibi bitkiler başta gelmek üzere 19 tane ilde kiralama işlemi gerçekleştirilecek olup 5 milyon metre kare yer kiraya verilecektir. Bu hesap neticesinde ilk zamanda 12,7 milyon metre kare yer kiraya verilmiş olacak.

Tarımsal faaliyetlerin dışında hayvancılık faaliyetleri için de destek sağlayan devlet verilen hazinelerin 29 milyon metrekaresini de hayvan yetiştiriciliği için kiralanmasına izin verecek. Türkiye meraları ve ikliminden dolayı hayvan yetiştiriciliği için fazla elverişli alanlara sahiptir. Buna bakılarak yerli üretimin artırılması hedeflenerek Hazine taşınmazları uygun koşullarda kiraya verileceği bildirilmiştir. Hayvancılık yetiştiriciliği yapanlardan alınacak olan kira bedelinde ilk 3 yıl %70 indirim sağlanacaktır. 

TARIM ARAZİ KİRALAMA BAŞVURU İŞLEMLERİ

Devletten hazine arazisi kiralamak isteyenler, arazinin bulunduğu bölgede ki Mal Müdürlüklerine veya Defterdarlıklara başvuruda bulunmalıdırlar.  Başvuru sahipleri bu kurumlardan Tarım Arazisi Kiralama Talep Formu almalı ve bu formu ilgili makamlara imzalatarak, ekine nüfus kayıt evrakı ile birlikte başvurusunu gerçekleştirmelidir. Tarım Arazisi Başvuru Dilekçesini Buradan indirebilirsiniz.

Arazi kiralamak isteyenler, taşınmazın bulunduğu Mal Müdürlüğü veya Defterdarlıklardan temin edecekleri ” (Ek 6) eksiksiz olarak doldurup taşınmazın bulunduğu yer muhtarlığına ve Tapu Sicil Müdürlüğüne formun ilgili bölümlerini onaylatarak, yine taşınmazın bulunduğu Mal Müdürlüğü veya Defterdarlığa onaylı nüfus kayıt örneği ile birlikte teslim eder. Başvuru sonrasında Milli Emlak servisince, Formun “gerçek durum”a ilişkin bölümü doldurulur.

HANGİ ARAZİLER KİRALANIR?

Türkiye genelinde Maliye Bakanlığına bağlı bulunan Milli Emlak Genel Müdürlüğünce, belirlenen araziler kiralanabilmektedir. Bu araziler Milli Emlak Genel Müdürlüğünün internet sitesinde kiralama ilanları adıyla bulunmaktadır. Bu ilanları inceleyerek, hangi ilde kaç alanın kiralık olduğunu ve bedelini öğrenebilirsiniz.

DEVLET ARAZİLERİ KİRALAMA USULLERİ

Mevzuata göre, devlet arazi kiralarken 3 farklı kiralama usulünü esas almıştır. Bunlar,

• Pazarlık Usulü,
• Açık Teklif Usulü ve
• Kapalı Teklif Usulüdür.

Yukarıda anlatılan hazine arazilerinin kiralanmasına ilişkin ilanları incelerseniz, hangi arazinin hangi usule göre kiralandığını öğrenebilirsiniz. Daha ayrıntılı bilgi için Bakanlık tarafından hazırlanmış olan pdf dokümanını inceleyebilirsiniz. Tarım ve Hayvancılık sektöründe Devletimiz tarafından verilen Geri Ödemesiz Hibe, Proje Teşviki, Faizsiz Kredi ve diğer avantajlardan yararlanabilir, kendi işinizin sahibi olabilirsiniz. Belirlenen bir yeniliğe göre, 10 yıllık hazine arazisi kiralayan çiftçilerimiz, bu arazinin satışı olduğunda ilk müşterileri olacaklar. Devlet arazilere ve meraları artık ücretsiz kiralanacak!

Tarım Arazileri Kiraya Veriliyor

Çevre ve Şehirlik Bakanlığınca tarım arazilerinin 10 yıl süreyle kiraya verilmesine karar verildi. Bu kiralama sadece Tarımsal üretim amacıyla kullanılan hazine arazileri için uygulanıyor.  Eğer isterse çiftçimiz on senenin sonunda ektiği ve biçtiği tarım arazisini satın alabiliyor. Eğer satın almazsa sözleşme bitiminde yararlanma hakkı son buluyor. Başvurular başladı ve şarlar ise şöyle sıralanıyor.

10 Yıllık Tarım Arazisi Kiralama Şartları Nelerdir?

• Arazinin tarıma müsait hazine arazisi olması,
• Kiralanacak arazide en az 3 yıl boyunca çiftçilik yapıyor olmak,
• Arazi kullanımı karşılığında ecrimisil bedelini ödemeyi kabul etmek,
• 10 yıl kira sözleşmesi imzalamayı kabul etmek gerekiyor.
• Başvuru tarihlerinde ilgili birimlere başvurmak gerekiyor.

Başvurular Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İl Müdürlükleri Milli Emlak Birimlerine yapılacaktır. 10 senelik sözleşme bitiminde çiftçimiz isterse araziyi satın alabiliyor.

Kiralama ücreti ise arazinin ecrimisil bedelinin yarısı olarak belirtiliyor. (Ecrimisil haksız işgal anlamına geliyor.  Çiftçimiz hazine arazisini izinsiz kullandığı için işgal etmiş oluyor ve bunun için bir ecrimisil bedeli ödüyor. Kaç para tutacağı ve bedel hesaplaması başvuru merkezlerinde yapılabiliyor)

Kiralık Hazine Arazileri 2021 (GÜNCEL)

2021 itibariyle hazine arazileri toplamda 149 ilde kiralığa çıkarılmıştır. Aşağıda verilen görsellerde yer alan bölgelerde 2021 yılında Ege – İç Anadolu ve Güney Anadolu olarak konumlandırılmış olan iller T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü resmi sitesi üzerinden yayımlanmıştır.

Hazine Arazisi Kiralamada En Çok Merak Edilenler

Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilen Taşınmazlar Nelerdir?

Tarımsal amaçlı kiraya verilen araziler kapsamında ancak devletin hükmü altındaki yerler, imar planında tarımsal amaca konu olan veya tarımsal faaliyetler amacı ile kullanılan Hazinenin özel mülkiyeti kapsamında olan taşınmazlar kiraya verilebilir.

Kiraya Verilmeyen Tarımsal Amaçlı Hazine Taşınmazları Nelerdir?

387 sıra sayılı Genel Tebliğ kapsamında, kiralama işlemine konu taşınmazlar için İdare kayıtlarında bulunan bilgilerin değerlemesi üzerine kiraya verilebilir. Dolayısıyla bu kapsam dışında kalanlardan Özel kanunlar çerçevesinde kiralamanın söz konusu olmadığı yerler ile birlikte Bakanlık tarafından belirlenen taşınmazlar üzerinden kiraya verme durumu söz konusu olmamaktadır.

Hazineye Ait Tarım Arazileri Hangi Süreyle Kiralanabilir?

Hazineye ait tarım arazileri hak sahiplerinin talepleri doğrultusunda 10 seneye kadar doğrudan kiralama yapılabilmektedir.

Taşınmazlara Uygulanacak Kira Bedeli Nedir?

Hazine taşınmazlarında tarımsal amaçlı yapılacak kiralamalarda ilk yıl kira ücreti, bedel tespit komisyonu tarafından karar verilir; cari yıl için belirlenecek haksız işgal tazminatının yarısı kadardır.

Hangi Durumlarda Kira Sözleşmesi Feshedilir?

Mülk sahibi şu durumlar ile birlikte kiraladığı yer ile ilgili olarak sözleşmeyi feshedebilmesi mümkündür;

• Fesih talebinde bulunması gerekmektedir.
• Kira sözleşme dönemi sonlanmadan kiraladığı yer ile ilişkin faaliyetlerini durdurması gerekir.
• Kiracı yeri tarımsal amaç dışında kullandığı tespit edilmesi gerekir.
• Kiracının kira sözleşmesinde yer alan hususlara aykırı hareket etmesi halinde kira sözleşmesi gerekir.

 Hazine Arazisi Kiralama E-Devlet

E-devlet üzerinden Hazine arazisi kiralama taleplerine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı hizmet vermektedir. Hazine taşınmazları ile ilgili e-devlet kapısı üzerinden alacağınız hizmetler aşağıdaki imli listede verilmiştir.

• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı/Hazine Adına Orman Sınırları Dışarısına Çıkarılan Taşınmazların Satışı, İadesi ve Yerine Taşınmaz Verilmesine İlişkin Taleplerin Alınması
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı/Hazine Taşınmazlarındaki Tapu Fazlalıklarının Satışının Yapılmasına İlişkin Taleplerin Alınması
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı/Hazine Taşınmazlarının Kamu Kurum Ve Kuruluşlarına Tahsis Edilmesine İlişkin Taleplerin Alınması
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı/Hazine Taşınmazlarının Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununa Göre Kurulan Vakıflara Doğrudan Satışının Yapılmasına İlişkin Taleplerin Alınması
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı/Hazine Taşınmazlarının Tarımsal Amaçlı Kiralanmasına İlişkin Taleplerin Alınması
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı/Hazine Taşınmazlarının Tıbbı Aromatik ve Süs Bitkisi Yetiştirilme Amaçlı Kiralanmasına İlişkin Taleplerin Alınması
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı/Hazine Taşınmazlarının Trampasına İlişkin Taleplerin Alınması
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı/Kamu Kurum Ve Kuruluşlarına Tahsisli Hazine Taşınmazlarının Tahsis Amacının Değiştirilmesine İlişkin Taleplerin Alınması
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı/Kamu Kurum Ve Kuruluşlarına Tahsisli Hazine Taşınmazlarının Tahsisinin Kaldırılmasına İlişkin Taleplerin Alınması
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı/Köy Yerleşim Alanlarında Kalan Hazine Taşınmazlarının Devredilmesine İlişkin Taleplerin Alınması
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı/Organize Sanayi Bölgesi Tüzel Kişiliklerine Hazine Taşınmazlarının Bedelsiz Devrine İlişkin Taleplerin Alınması
•  Çevre ve Şehircilik Bakanlığı/Serbest Bölge Olarak Belirlenen Alanlarda Kalan Hazine Taşınmazlarının Satışına İlişkin Taleplerin Alınması
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı/Sit Alanlarında Kalan Özel Mülkiyete Konu Taşınmazların Hazine Taşınmazları İle Değiştirilmesine İlişkin Taleplerin Alınması
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı/Taşkömürü Havzasında Yer Alan Hazine Taşınmazlarının Hak Sahiplerine Satışına İlişkin Taleplerin Alınması
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı/Yapı Kayıt Belgesine Konu Hazine Taşınmazlarının Satışına İlişkin Taleplerin Alınması
• Hazine ve Maliye Bakanlığı/Elektronik Belge Yönetim Sistemi Evrak Doğrulama
• Hazine ve Maliye Bakanlığı/Sigortacılık Şikayet Başvuru ve Takip
• Hazine ve Maliye Bakanlığı/Yetkili Müessese Bilgi Sistemi